SENSORYKA-JĘZYK-EDUKACJA

Sensoryka jest dziedziną stymulującą zasadnicze funkcje umysłu dziecka. Pozwala  na wykorzystanie niezwykle wyostrzonych zmysłów u dzieci, co daje im możliwość zastosowania ich podczas zdobywania nowych doświadczeń czy poszerzania posiadanej już wiedzy. Maria Montessori w celu wykorzystania zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, powonienia i smaku stworzyła pomoce pozwalające rozróżnić dziecku kolory, kształty, wagę, strukturę materiału, smaki czy dźwięki. Poprzez ćwiczenia doskonalące i kształtujące zmysły dziecko dąży do samorozwoju, kształtuje wyobraźnię, nazywa i rozpoznaje poszczególne kolory, figury, doskonali precyzję ruchową, rozróżnia dźwięki, wymiary, nazywa i rozpoznaje smaki i zapachy oraz przygotowuje się do nauki pisania, wykorzystując zdobytą wiedzę i umiejętności w życiu codziennym. Materiał sensoryczny jest drogą wstępną do poznawania matematyki i języka.

Program nauczania języka w systemie Montessori ma na celu zwiększenie umiejętności uczniów w zakresie czytania, rozumienia, pisania i mówienia. Dziecko poznaje także dźwięki fonetyczne i kształty liter alfabetu. Jest cichy kącik z książkami, który zapewnia dzieciom wprowadzenie do czytania i zamiłowanie do książek oraz przybliża dziecięcą literaturę, geografię i naukę.

Według koncepcji Montessori nauka pisania poprzedza naukę czytania. Punktem wyjścia w przygotowaniu dzieci do nauki czytania są lekcje językowe oparte o materiał zmysłowy oraz inne zajęcia, w trakcie, których dziecko uczy się mówić i poszerza zasób słownictwa poprzez skojarzenia z konkretnymi działaniami.  Dziecko w tym okresie nauki ma zdolności do myślenia symbolicznego, tzn. interesuje się znakami i ich znaczeniem, tak samo jak słowami i ich sensem.  Montessori uważa, że uczenie się języka pisanego i samego pisania jest prostsze niż przyswajanie języka mówionego. W wieku, o którym mowa dziecko przechodzi okres percepcji, w którym szczególnie silnie rozwijają się odczucia zmysłowe i pamięć, a do postrzegania znaków pisemnych przygotowują dziecko ćwiczenia sensoryczne, metodyczne kształcenie myślenia i powstające skojarzenia w psychice.

Montessori stworzyła szeroki asortyment materiałów do nauki języka, a szczególnie przygotowujący do nauki pisania oraz nauki mowy w związku z konkretnymi działaniami. Dziecko uczy się wodzić ręką wyczuwając kierunek i siłę, trzymać odpowiednio narzędzie pisarskie.

Materiał do edukacji językowej wprowadza w gramatykę oraz ortografię. Pomocne są symbole określające część mowy i zdania. Dziecko rozpoczyna pracując na konkretach, operuje symbolami, a następnie poznaje nazwę części mowy lub zdania.

Program matematyki Montessori składa się z ćwiczeń sekwencyjnych, które zaczynają się od bardziej konkretnych lekcji, po czym przechodzą w abstrakcję. Ćwiczenia są wprowadzane początkowo w formie fizycznej za pomocą takich urządzeń, jak duże pręty numeryczne i wrzeciona. Następnie wprowadzane są cyfry. Jednym z celów edukacji Montessori jest stymulowanie zdolności rozumowania dziecka poprzez rozwój umysłu matematycznego.

Maria Montessori na podstawie obserwacji dzieci doszła do wniosku, że mają one zmysł matematyczny i abstrakcja nie stwarza trudności. Trudności pojawiające się później są skutkiem niewłaściwego sposobu uczenia lub prezentowania materiału. Dziecko rozwija pojęcia matematyczne przez swoje własne doświadczenia. Wprowadzeniem jest kontakt z materiałami sensorycznymi, które zapewniają podstawę do pojęć matematycznych oraz uczą koordynacji ruchów, co zapewniają również ćwiczenia dnia codziennego. Natomiast praca z materiałem językowym wprowadza nazewnictwo używane w matematyce.

Materiały mają być dla dziecka interesujące i stopniowo rozszerzane o materiał z zakresu matematycznego. W pracy z materiałem matematycznym nauczyciel powinien zacząć od wprowadzenia konkretów, a kończyć na wprowadzeniu abstrakcji, oddzielać trudności, działać krok po kroku, pracować najpierw z całością stopniowo przechodząc do szczegółów, dokonywać integracji wiedzy i odnosić  się do codziennego życia. Pomoce z zakresu kształcenia matematycznego ułatwiają dziecku zrozumienia podstaw matematyki poprzez obiektywizację tego co abstrakcyjne.

Materiał dydaktyczny łączy ze sobą różne dziedziny matematyczne jak arytmetyka, algebra, geometria zapewniając całościowe kształcenie w tym zakresie.